FOBİLER – KORKULAR

FOBİLER

     Her canlı, birey olarak varlığını tehdit eden ya da tehdit riski taşıyan varlık ve durumlardan içgüdüsel olarak kaçınır. İnsan bilincinde bu kaçınma, korku olarak algılanmaktadır. Korku bu haliyle, kişinin varlığını, yaşamını sürdürmesine hizmet eden savunma sistemlerinin bir ön-uyarı mekanizmasıdır ve yaşamın sürdürülebilmesi için gereklidir.

Her insan şu ya da bu ölçüde köpekten korkar. Hafif ya da ağır, hatta ölüme neden olabilecek bir tehlike kaynağı olabilecek köpekten korkmak, olağandır ve gereklidir.
 

     Korkunun, “kontrolden çıkması”, yaşamın sürdürülmesi için gerekli olan bir ön-uyarı sistemiyle uyum sağlanamaması anlamındadır. Klasik anlamda fobi, normalde korkulmayacak belli bir durum ya da belli bir nesne karşısında ortaya çıkan korkudur. Kişi bu belli durum ya da nesne karşısında normalde bu denli korkulmayacağını bilir. Korkusunu anlamsız ve yersiz bulur fakat yine de korktuğu nesne ya da durumdan kaçınır. Her şeyden önce, bireyin varlığını tehdit eden pek çok dış unsur olduğuna göre, pek çok korku ve fobi de vardır.
 

    Fobi toplumda sık görülen bir anksiyete bozukluğudur. Yapılan araştırmalar toplumda %10 oranında fobi tespit etse de tahminen bu değer %25 dolaylarındadır. Fobiler halk arasında hastalıktan ziyade huy ya da kişilik özelliği olarak düşünüldüğünden tedaviye başvuranların sayısı azdır. Araştırmalarda fobi sıklığının beklenenden düşük çıkmasının en önemli nedeni budur. Kadınlarda erkeklere oranla iki buçuk kat daha fazla görüldüğü saptanmıştır.
 

     Fobinin nedenleri konusunda farklı ekollerin farklı açıklamaları vardır. Freud, fobiyi bilinçaltı çatışmaları olarak tanımlar. Watson’a göre ise fobi, şartlı reflekse dayanır; yani öğrenme sonucu meydana gelir. Fobi duyulan nesne ortaya çıktığında çarpıntı, yüz kızarması, titreme, terleme, bulanık görme , nefes darlığı , ağız kuruluğu , yutkunma güçlüğü , mide bulantısı , bilinç kaybı , ani tansiyon düşüşü, bayılma vb. belirtiler görülür.
 

Genel olarak fobileri üç sınıfa ayırmak mümkündür :
 

Nesne Fobileri    : Böcek, kelebek, sivri uçlu eşya..vs den duyulan korku
 

Durum Fobileri  : Kapalı veya açık yer, asansör, kalabalık mekanlarda bulunma, toplum içinde konuşma..vs den duyulan korku
 

İşlev Fobileri     : Terleme, kızarma, bayılma…vb den duyulan korku
 

      Fobilerin tedavisinde ilaç ve psikoterapi birlikte uygulanır. Fobilerin tedavisinde en sık başvurulan yöntem, kişinin korkusuyla yüzleşmesinin sağlanmasıdır. Kişinin, anksiyete yaratan varlık ya da durumun üstüne giderek anksiyeteyi nasıl yaşadığını ve onunla nasıl başa çıkabileceğini öğrenmesi istenir. Ancak tedavinin konunun uzmanı tarafından yürütülmesi çok önemlidir.

3 Yorum
  1. 24 Ağustos 2008
  2. 14 Ekim 2009
  3. 15 Ekim 2009

Yorumunuzu Yazınız

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir