ETKİLİ TAKIM ÇALIŞMASI Bölüm – IV
ETKİLİ TAKIM ÇALIŞMASI Bölüm – IV
BİR TAKIMIN HAYAT DÖNGÜSÜ
1.Aşama Takım:
* “gelişmemiştir”
* “şekillenir”
* “kimin hangi konuma uygun olduğu düşünülür
Muhtemel İşaretler:
* belirgin bir kibarlık
* çekingenlik
* heyecan
* resmi bir iletişim
* ”balayı” duyguları
* işle ilgili pek az gelişme
2. Aşama Takım:
* ”deney hâlinde”
* ”fırtınalı”
* ”birlikte nasıl çalışacağı ile ilgilenir.”
Muhtemel İşaretler:
* çelişkiler
* canlı tartışma ve münakaşalar
* bir takım olarak çalışmanın yolları aranır.
* bazı gelişmeler
* kaydedilmeye başlanır
3. Aşama Takım:
* ”olgunlaşmamış”
* ”çalışmaya başlamış”
* ”ulaşılan hedeflerle ilgilenir
Muhtemel İşaretler:
* rahatlamış, amaca yönelik bir atmosfer
* güven duygusu
* çoğu konuşma ile ilgilidir.
* hedeflere ulaşılmaya başlanmıştır.
4. Aşama Takım:
* “sona erer”
* “kederli bir havadadır”
* dağılmak ve yeni işlere koyulmakla ilgilenilir
Muhtemel İşaretler:
* sonuçlar toparlanmaya başlar.
* başarılar kutlanır
* üzüntü duyguları
* yeni bir ekip programları
* hoşça kal deme
Takım İçinde Yanlış Giden Şeyleri Teşhis Edebilmek İçin Bir Çerçeve
Hedefle İlgili Sorular
* Bu takım neden kuruldu?
* Neler yapıyor?
* Baştan sona kadar amaç nedir?
* Kritik başarı faktörleri nelerdir?
* Öncelikleri nelerdir?
* Takımın bilgilenmesini etkileyecek dışsal bilgiler nelerdir?
* Takım çalışmasının sonucu olarak değişmesi gerekenler nelerdir?
* Takımın ulaşabileceği en iyi nokta nedir?
* Takım başarısız olursa ortaya çıkabilecek sonuçlar nelerdir?
* Bu takım kurumun nasıl katkıda buluna bilir?
* Bu takım kurumun başarısızlığına nasıl katkıda bulunabilir?
Başarılarla ilgili sorular
* Baştan itibaren takımın hedefleri dışında yaptıklarına ilişkin neler söyleyebilirsiniz?
* Bunları söylemenizin sebebi nedir?
* Geliştirilmesi gereken yönler nelerdir?
* Takım hedeflerine zamanında ulaşabilecek mi?
* Hangi hedefe ulaşma ihtimali en fazla? Neden?
* Başarısızlık ihtimali hangi hedef için daha fazla ? Neden?
* Baştan düşünülen hedeflerden daha fazlasına ulaşma ihtimali var mı? Nasıl? Neden?
* Takımın gelecekte başarışız olması durumunda neler olabilir?
* Takımın gelecekteki başarısını tehdit edecek ya da etkileyecek dışsal koşullar neler olabilir?
* Takım bu tür güçlüklerin üstesinden gelip başarılı olabilir mi? Neden?
* Takımın başarısından tamamen emin değilseniz, değiştirmeniz gereken bir şey varsa nedir?
Duygularla ilgili sorular
* Bu takımda çalışmaktan memnun musunuz?
* Takımda hoşlandığınız şeyler nelerdir?
* Takımda hoşlanmadığınız şeyler nelerdir?
* Daha fazla memnun olmanız için değişmesi gereken şeyler nelerdir?
* Hangi durumda en fazla kızar ya da üzülürsünüz?
* Hangi durumlarda en fazla memnun ve mutlu olursunuz?
* Çalışmalar boyunca takımla ilgili duygularınızda bir değişme oldu mu? Nasıl?
* Bu takımı bırakmayı düşünüyor musunuz? Neden?
* Birlikte çalışmaktan özellikle hoşlandığınız bir takım üyesi var mı? Neden?
* Birlikte çalışmaktan özellikle hoşlanmadığınız bir takım üyesi var mı? Neden?
* Bu takımın üyesi olmayı değerli buluyor musunuz? Neden?
* Bu takımda işle ilgili olarak sizi üzen herhangi bir şey var mı? Neden?
TAKIM DİNAMİKLERİ
Bir örgütte takımların dinamikliğinden söz edebilmek için,
Örgütte:
o Takımın amacı
o Liderlik ve takımdaki üyelerin rolleri
o Takım üyelerinin birbirine bağlılığı
o Takımın iklimi
o Takımın kültürü gibi özellikler bulunmalıdır.
a) Takımın Amacı:
Bir takımın etkin olarak çalışabilmesi ve etkililiğini koruyabilmesinde,amaçların belirlenmesi son derece önem taşımaktadır.Bunun yanı sıra belirlenen bu amaçların sürekli olarak gözden geçirilmesinin gerekliliği de en az amaçların belirlenmesi kadar önem taşır.
b) Liderlik ve takımdaki üyelerin rolleri:
Tüm takımlarda liderlik rolü de dahil olmak üzere her üye için bir rol ya da görev verilmesi gereklidir. Takım liderinin görevi; takımın görevini etkinlik ve başarı ile tamamlaması için örgütleyici bir rol oynamaktır. Davranışa yönelik araştırmaların büyük bir çoğunluğu bireyle ilgilidir. Bununla birlikte 1980’lerin başından itibaren, Dr. Meredith Belbin’ in çalışmaları ile birlikte takımlar üzerinde de önemli çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Belbin, bir takımda bulunmasının o takımı başarıya ulaştırabileceğini öne sürdüğü sekiz ‘’rol’’ ü, aşağıda özetlendiği gibi tanımlamaktadır.
1. Koordinatör (başkan): Takım hedeflerinin netleştirilmesini sağlar, gündemi oluşturur. Önceliklerin belirlenmesi ve ele alınacak problemlerin seçiminin yapıldığı tartışmaları yönlendirir. Takımı dinler, görüşleri derler ve amaçlar doğrultusunda harekete geçirir, kaynakların verimli kullanımına yön verir.
2. Biçimleyici: işin yapılmasını sağlamak için takımı zorlar, ilham vererek, takımın çabasını şekillendirerek işlerin yapılmasını sağlar.
3. Uygulayıcı: Fikirleri, karaları ve stratejileri tanımlamış ve yönetilebilir görevlere dönüştürür, onları uygulamaya çevirir, iş ile uyum içindedir, özenli ve kusursuz çalışır.
4. Yaratıcı: Orijinal ve radikal yeni kararlar ortaya koyar, bilgiyi sentezler.
5. Kaynak araştırıcısı: Takımın dışındaki fikirleri, kaynakları tanımlar, sorgular ve araştırır. Takımın irtibat görevlisi konumundadır.
6. Gözlemci / Değerlendirici: Analitik düşünür, düşünceleri analiz eder, sürekli olarak takımı yeniden gözden geçirir, takımın yanlış yönlendirilmesine engel olur.
7. Takım çalışanı: Takımdaki ayrılıkçı girişim ve güçlerin karşısındaki bütünleştirici güçtür, birlik ve uyumun koruyucusu rolündedir. Sosyal eğilimli, takıma sadık, uyumu teşvik edici, duyguları ihtiyaçları ve kaygıları algılayıcıdır.
8. Tamamlayıcı / Bitirici: Görevin zamanında ve şartlarına uygun biçimde tamamlanması için motive edicidir.
c) Takım bağlılığı: Amaçların takım üyelerince daha fazla benimsenmesi, diğer üyelere daha saygılı davranılması, grupta ciddiyetin korunması gibi noktaları vurgular.
d) Takım iklimi: Bu özellik takımda sürdürülen arkadaşlığı ve samimiyeti vurgular. Örgütsel takımlar, üyelerin konu ya da sorunlarla ilgili gerçek duygularını söyleyebilecekleri bir ortama sahip olmalıdır.
e) Takım Kültürü: Her takımın kendine özgü bir kültürü olduğunu ifade eder. Takım kültürünün en önemli öğeleri, takım amaçlarının açık olama derecesi, bu amaçlara yönelen takım üyelerinin amacı benimseme düzeyi ve takım üyelerinin belirlediği standart ve normlar olarak sayılabilir.