ÇOCUĞUNUZLA YAKINDAN İLGİLENİN
ÇOCUĞUNUZLA YAKINDAN İLGİLENİN
Oyunun çocuğunuzun tüm gelişim alanlarında faydalı olduğunu, onun oyun sayesinde kendisini, çevresini ve hayatı tanıyıp öğrendiğini ve yetişkinlikteki davranışlarını şekillendirdiğini unutmayın.
Çocuğunuza uygun oyun ortamları ve zamanları düzenleyin. Onunla her gün düzenli olarak en az 15–20 dakika düzeyine uygun oyunlar oynayın, diğer zamanlarda kendi başına oynadığı oyunlarını destekleyin.
Bebekler, anne babalarının yaptıkları oyunları çok severler. Onu zıplatarak, oyuncaklarını sallayıp ses çıkartarak ilgisini çekin. Ancak bununla yetinmeyin; bazen de onun oyuna aktif olarak katılmasını sağlayın. Onunla alıp verme, yuvarlama, atıp tutma, yakalama gibi yer oyunları oynayın, bu oyunları önce ona göstererek anlatın sonra birlikte oynayın doğru oynadığında güzel sözlerle, alkışla ödüllendirin. Örneğin topu yuvarlayarak bebeğinizden bulmasını ve size vermesini isteyin. Konuşmasını geliştirmesini sağlayacak kukla vb. oyunlar ile parmak oyunları oynayın.
Oynadığınız oyuncak ve nesneleri, renkleri ve özellikleriyle birlikte söyleyin, sayılarını sayın. Böylece onun renkleri, sayıları ve nesnelerin özelliklerini öğrenmesi için zemin oluşturursunuz, 3 yaşından sonra çocuğunuz da renkli, sayı saymalı oyunlara aktif olarak katılabilir. Üzerine ya da içine şekilleri yerleştirebileceği şekil kutularıyla da oynamasını sağlayın.
Paylaşmayı öğrenmesi için başkalarına bir şeyler vermesini gerektiren oyunlar oynayın. Oynarken aynı zamanda bedeninin çeşitli yerlerini hareket ettirmesini sağlamak için onu zorlamayacak şekilde zıplama, tek ayağını kaldırma, koşma gibi hareketlerin geçeceği oyunlar oluşturun. Örneğin leylek, tek ayak üzerinde durma, kaçan bir şeyi yakalama gibi. Bu oyunlar çocuğu yorabilir ancak bir yandan da uyku düzeninin sağlanmasına, sıkıntılarını, gerilimini ve fazla enerjisini boşaltmasına katkı sağlayacaktır.
Biraz büyüyünce oyunda çocuğunuza roller verin, siz de rol alarak oyuna katılın. Bu, çocuğunuzun kendine güveninin artmasına ve sizinle güzel bağlar kurmasına olanak sağlar. Bu oyunlarda kuralları koyarken onun görüşünü de alın. Ondan rengini ve bir özelliğini söylediğiniz nesneyi vermesini isteyerek oyunlar oynayın. Örneğin “bana kırmızı arabaları ver”, şimdi “mavi elbiseli bebeği gezdirelim” gibi. Büyükküçük, uzunkısa kavramlarını da buna benzer örneklerle vurgulayın sonra çocuğunuzdan örneğin büyük bebeği uyutmasını isteyerek pekişmesini sağlayın, Ön, arka, alt, üst kavramları öğrenmesi için oyuncağı yastığın yanına, örtünün altına koymasını, masanın arkasına geçmesini söyleyerek oynayın, yanlış yaptığında doğrusunu gösterin. Sayıları öğrenmesi amacıyla nesne seçip sayma oyunları oynayın, işe 3’ten başlayın ve çocuğunuz öğrendikçe sayıyı artırın. Kutudan 4 kurabiye verme, 3 kalem alma gibi alış veriş oyunları bu konuda size yardımcı olur. Çocuğunuzun yaşı büyüdükçe bu etkinlik ve oyunları biraz daha zorlaştırıp karmaşıklaştırarak, renklerin, sayıların miktarını artırarak uygulamalara devam edin. 5 yaşına gelen çocuğunuza, ilk, orta ve son gibi pozisyon kavramlarını öğrenmesi için üç bebeği ya da arabayı sıraya koyup bu kavramları anlatıp, yine arkadaşlarıyla oynarken yerlerini değiştirerek bunu vurgulayın. Amaç, nedensonuç ilişkilerini de oyunlarda örneklerle göstermeye çalışın.
Her hangi bir oyun oynarken dikkati dağılırsa; ilgisini çekerek dikkatini yeniden toplamasını sağlayın ya da o oyunu bırakıp başka bir etkinliğe veya oyuna geçin.
Arkadaşları ve başka yaşıtlarıyla da oynaması ve iletişim kurması için ortam hazırlayın. Açık havada oynaması, bedensel aktivitede bulunması ve çevreyi tanıması için onu parklara götürün. Oynarken rahat hareket edebileceği ve üzeri kirlenince bir sorun yaratmayacak uygun kıyafetler giymesini sağlayın. Birlikte olumlu mesaj verecek oyunlar oynayın. Oynarken neler yaşadığı, nasıl zaman geçirdiği ve neler öğrendiğine odaklanın. Onunla oynadığı oyunun süreci, oyun ile ilgili düşünce ile duyguları hakkında konuşarak dili kullanma, kendini ifade etme becerisini ve yaratıcılığını geliştirmesine yardım edin. Oyununa katıldığınızda veya onu izlediğinizde sürekli olumsuz eleştiride bulunmayın, olumsuz davranışlarını görmezden gelip oyunu olumlulaştırarak, sorular sorarak onu doğruya yönlendirin, yaptıklarını gördüğünüzü ve bunlarla ilgilendiğinizi ona hissettirin ve doğrularını pekiştirin ”bebeğini ne güzel doyurdun, arabanı çok dikkatli kullanıyorsun gibi”.
Çocuğunuz oyunda yeterince becerili ve başarılı değilse, oyun becerisi kazandırmak amacıyla onu kendi özelliklerine uygun çocuklarla bir takım oluşturmaya teşvik edin ve daha becerikli arkadaşlarının onu küçümsemesine meydan vermeyin. Uyku ve yemek zamanlarında oyunu bir süre bırakın, kendi başına oynuyorsa ara vermesini isteyin. Böylece yemeğe ve uykuya yoğunlaşmasını sağlarsınız.
Günümüzde çocukların başka çocuklarla sağlıklı olarak oyun oynayabileceği oyun ortamlarının azalması, çalışan annelerin artması, çocukları tehdit eden faktörlerin çoğalması nedeniyle çocuklar, ya evde tek başına oynuyor ya da bilgisayar oyunlarına yöneliyor. Böylece oyunun sosyal işlevinden uzak kalıyor. İşte bu noktada onun sosyal gelişimine destek olmak ve farklı ortamlarda, farklı çocuklarla ve farklı aktivitelerle hoş vakit geçirmesini sağlamak için en azından hafta sonları onunla birlikte parklara ve diğer oyun mekânlarına gidin. Bilgisayar oyunlarının zararları olduğunu, sanal ortama takılıp kalmanın, çocuğu sosyal yaşamdan kopardığını, oyunlardan etkilenip orada gördüklerini davranışlarına yansıttığını göze alıp bu oyunları oynamasına bir sınır koyun.
%%%%%%%%%%
Çocuğun gelişimi, Gelişim alanları, Yetişkinlikte gelişim alanları, Model alma eğitimi, Paylaşmayı öğrenme