BEBEKLİK – Bedensel Özellikler

BEBEKLİK
0–1 YAŞ

Bedensel Özellikler
Bebeklerin doğduklarındaki fiziksel özellikleri ve bundan sonra gösterdiği gelişmeler, onların beden gelişimi hakkında bilgi verir. Kalıtım, bireysel farklılıklar, beslenme ve çocuğun yetiştiği çevre gibi etmenler, bedensel gelişimi etkiler ve çocuklar arasında bazı farklılıklara neden olur. Doğumdan yaklaşık 2 yaşına kadar fiziksel açıdan pek çok becerinin temeli atılır. Bu dönem içinde 0 ile 4. haftalar arası, yenidoğan, 1 ile 12. aylar arası, süt çocukluğu olarak adlandırılır.

Bebek doğduğunda, ağzı küçük, burnu basıktır, saçları koyu renkli, gözleri şiş, kabarık, genellikle koyu gridir, sırtı ince tüylerle kaplıdır. Başı vücudunun 1/4’ü oranındadır ve doğumdan itibaren en hızlı gelişen organ baştır. Boyu 46–52 cm’dir, yaklaşık olarak 0–3 ile 3–6. aylarda sekizer, 6–9 ile 9–12. aylarda dörder cm artarak birinci yaşında doğumdaki boyunun 1,5 katına ulaşır. Ağırlığıysa 2,5–4,5 kg. dolayındadır. Doğumdan sonraki günlerde kilosunun yüzde onunu kaybeden bebek, ikinci haftadan sonra eski kilosuna gelir. 4,5 aylık olduğunda doğumdaki ağırlığının iki katına, 1 yaşına geldiğindeyse üç katına ulaşır. Erkek bebekler, genellikle kız bebeklere göre daha büyük olurlar.

Kemikleri henüz yumuşaktır, kolayca bükülebilir. Kafatası kemiklerinin bir bölümü birbiriyle birleşmemiştir, bu kemikler arasındaki yere bıngıldak adı verilir. Bıngıldak, bebek büyüdükçe küçülür, 12–18 ay civarında tamamen kapanır. Bebek eğer güneş görmüyorsa, D vitamini almıyorsa bu kapanma gecikir.

Bebek yaklaşık 6–7 aylık olduğunda ilk dişi çıkar. Bir yaşındaki bebeklerin ortalama 4 ile 8 dişi olur.
Bebek dünyaya geldiğinde kas lifleri oluşmuştur ve beden büyüklüğü oranında kas liflerine sahiptir, erkek bebeklerin kas dokusu kız bebeklerden daha fazladır. Sinir sisteminin tüm sinir hücreleri (nöronlar) de tamamen oluşmuştur. Bebek büyüdükçe tüm bunlarda büyür, çoğalır ve gelişimini tamamlar.

Göbek 8–10 gün içinde kurur ve düşer. Göbeği mikrop kapmaması ve zarar görmemesi için temiz tutmak gerekir. Göbek etrafında kızarıklık veya kanama oluşursa mikrop kapmış olabilir, bu durumda doktora başvurulmalıdır.

Doğumdan sonraki günlerde bebekte sarılık görülebilir. Karaciğerin bilirubin dolaşımını henüz dengeli olarak sağlayamamasına bağlı olan bu durum, zararlı değildir ancak yine de doktora başvurmak gerekir. Erken başlayan sarılık, anne ile babanın kan uyuşmazlığından kaynaklanıyor olabilir ve ihmal edilmemelidir.

Yeni doğan, günde yaklaşık 7–8 kere beslenir, bu sayı 4. haftadan sonra 5–6 sefere düşer. Anne sütü her açıdan en sağlıklı besin maddesidir. Bebeğe ilk 6 ay mutlaka anne sütü verilmelidir. Bir defada fazlaca emzirilmesi, bebeğin midesinde gaz yapabileceğinden azar azar emzirmek daha iyidir ancak bu süre 10 dakikadan az olmamalıdır. Çünkü anne sütünün besleyici kısmı bu süreden sonra bebeğe ulaşır. Beslenme, bebek için temel bedensel gereksinim olmanın yanında psikolojik doyum alması ve ileriki yıllarda karşılaşacağı sosyal ilişkilerde doyuma ulaşabilmesi açısından da önemlidir. Bebek, 2 yıl kadar emzirilebilir.
Bebeğin beslenme kadar önemli diğer bir fizyolojik gereksinimi de uykudur. Yeni doğanlar günde yaklaşık 16–18 saat uyuyarak günlerinin %80’ini uykuda geçirir, acıktığında veya bir rahatsızlık duyduğunda uyanır. Uyanıklık süresi giderek artar ve 1 yaşından sonra günün %60’ı civarına çıkar.

Bebek bazı içgüdülere ve özelliklere sahip olarak doğar, bu sayede bir şeyler bilir ve bazı tepkiler verebilir. Annesi meme verdiğinde emer, bir rahatsızlık duyarsa ağlayarak haber verir. İhtiyaçlarının farkındadır ve her ihtiyacını değişik bir şekilde ağlayarak ifade edebilir. Doğumun ardından bu bilgi ve tepkilerin zenginleşmesi için öğrenme faaliyeti başlar. Sürekli farklı nesneler, insanlar ve olaylarla karşılaşan bebek bu sayede karşılaştıkları farklı durumlara nasıl tepki vereceğini öğrenir. Önceleri yalnızca bedeninden gelen uyarıları anlayıp tepki verirken büyüdükçe çevreden gelen bazı uyarıcılara da tepki vermeye başlar.
Bebekler, böyle ortak özellikler taşımakla beraber, birbirine benzemezler, her bebek, anne babasıyla ailenin diğer bireylerinden aldığı özellikleri sergiler.

Yorumunuzu Yazınız

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir