POST TRAVMATİK STRES BOZUKLUĞU

POST TRAVMATİK STRES BOZUKLUĞU

ş: Kişi, ciddi fiziksel bir zararın oluştuğu ya da tehdit edici travmatik bir olayla ( çok sevilen birinin ani kaybı, trafik kazası, doğal afet, çatışma, savaş…vs ) karşılaştıktan ya da böylesi bir olaya tanık olduktan sonra meydana gelen ciddi bir rahatsızlıktır.

  Çoğu kez travmatik olaydan birkaç saat, birkaç gün, daha seyrek olarak da birkaç hafta, birkaç ay sonra ortaya çıkar.
         Travmatik olaylar yaşayan kişilerin ailelerinde de bu bozukluğu rastlanabilmektedir. Aynı şekilde acil servis, can kurtaran servisi ve özellikle toplumsal olaylarla iç içe yaşayan kolluk güçleri çalışanlarında da bu durum görülebilmektedir.

Travmatik bir olay tecrübe eden kişilerin bir çoğunda, şok, öfke, gerginlik, korku ve hatta suçluluk tepki olarak ortaya çıkabilmektedir. Bu tepkiler olağandır ve bir çok kişiye göre zamanla kaybolmaktadır. Post travmatik stres bozukluğu olan bir kişide ise bu tepkiler devamlı ve hatta artan şekilde gözlenmekte, kişinin hayatını bir çok alanda engelleyecek kadar güçlü etkiye sahip olmaktadır. Bozukluğa sahip olan kişilerde bu belirtiler bir aydan fazla sürmektedir ve kişi olaydan önceki işlevselliğine geri dönememektedir.

Post travmatik stres bozukluğu belirtileri olaydan sonraki üç ay içinde gözlenmeye başlanır. Ancak bazı vakalarda olayın yıllar sonrasına kadar belirtiler ortaya çıkabilmektedir.  Belirtilerin yoğunluğu ve şiddeti değişiklik gösterebilmektedir. Kimi kişiler altı ay içerisinde normal hayatına dönebilirken; kimileri bu rahatsızlığı daha uzun süre yaşamaya devam etmektedirler. Post travmatik stres bozukluğunun belirtileri genellikle üç katagoride incelenmektedir .

Tekrar tekrar o anı yaşamak :Yaşadığı travmatik olayı, halüsinasyonlar, kabuslar ve flasbacklar
ile ( alakasız bir söz veya çağırışım yapacak bir davranışla o ana dönmek ) tekrar tekrar yaşama durumudur. Bu anılar kişide yoğun bir üzüntü ve strese neden olmaktadır.

Kaçınma : Kişi kendisine travmatik yaşantıyı hatırlatan kişilerden, yerlerden, düşüncelerden yada
durumlardan uzak durur. Bu durum aile ve arkadaşlardan kopma ve izolasyon hallerini beraberinde getirerek, kişiyi travma öncesinde haz duyduğu aktivitelerden de uzaklaştırmaktadır.

Yüksek uyarılmışlık hali : İnsan ilişkilerinde problem yaşanması ( diğerlerine ilgi hissetme ve
göstermede azalma); uykuyu dalmada yada uyumada zorluk; gerginlik; öfke patlamaları; konsantrasyon güçlüğü ve kolayca korkma yada yerinde duramama.

Bu konuda önemle üzerinde durulması gereken nokta, travmayı kişinin tek başına tolore etmesinin zorluğudur. Zaman kaybedilmeden profesyonel bir yardım alınması tavsiye edilir.