Görme Engellilere Yabancı Dil Nasıl Öğretilmeli

Görme engellilere yabancı dil nasıl öğretilmeli

Günümüzde yabancı dilin önemi giderek artmakta, hatta bir yabancı dil bile yeterli görülmemektedir. Yabancı dil görme engelliler için farklı bir öneme sahiptir.

İyi düzeyde yabancı dil bilen görme engelli bir kişi turistik otellerde, bankalarda, noterlerde, adliyelerde, tercüme bürolarında, yurt dışı bağlantılı ticari şirketlerde, radyo, televizyon, gazete ve dergilerde iş bulabilme olanağına sahip olurlar. Konferans tercümanlığı yapabilirler. Özel kurslar verebilirler. Kitap tercüme edebilirler. Ancak, görme engelliler için böylesine önemli bir istihdam alanı maalesef bugüne kadar yeterince ciddiye alınmamıştır.

Yabancı dil eğitimi veren okul ve dershanelerde görme engelli öğrenciler için ihtiyaca uygun eğitim ortamı oluşturulamamıştır. Örneğin yabancı dil eğitiminde kullanılan yazılı materyallerin görme engellilerin okuduğu Breyl yazıyla basılıp dağıtılması olmazsa olmaz düzeyde bir ihtiyaçtır. Görme engellilere yönelik Özel öğretim metotlarını bilen öğretmenlerin yetiştirilmesi yine aynı öneme sahiptir.

Genel okullarda ve dershanelerde görme engelli öğrenciler yabancı dil öğrenme konusunda bu gibi eksiklikler nedeniyle ciddi sıkıntılar yaşamaktadırlar. Örneğin özel dershanelerde breyl eğitim materyali eksikliği ve öğretim metodlarını bilen öğretmenlerin bulunmayışı gibi nedenlerle bu dershanelere devam eden öğrencilerin yeterince başarılı olamadıkları, hatta bazılarının kursları yarıda bırakmak zorunda kaldıkları bir gerçektir.

Bir yabancı dil eğitimcisinin görevi sadece mevcut olanaklarla yetinmek değil, yöntem ve teknikleriyle, araç ve gereçleriyle en uygun eğitim ortamını sağlamaktır.

Sadece görme engellilerden oluşan bir gruba yabancı dil öğretmek farklı,, gören öğrencilerle aynı sınıfta bulunan görme engelli öğrencilere yabancı dil öğretmek daha farklıdır.

Son yıllarda yabancı dil eğitiminde görsel materyaller önemli bir yer tutmaya başlamıştır. Derslerde, resimli kitaplar, videolar, filimler, slaytlar, Cd-romlar gibi görsel ağırlıklı materyaller kullanılmaktadır. Hiç görmeyen kişiler görsel kaynaklardan yararlanamazlar. Bu nedenle uygulanan öğretim metotları büyük ölçüde kulağa hitap etmeli ve dokunma duyusuna dayalı materyal ve egzersizlerle desteklenmelidir. oyunlar, şarkılar, hikâyeler, şiirler, dramalarla, konuşma kulüpleri oluşturma gibi etkinliklerle yabancı dil cazip hale getirilmelidir.
 
Bir yabancı dili öğrenmek, sadece onun gramer yapısını bilmek değildir. Doğru ve akıcı düzeyde Pratik konuşma becerisi kazanmak, dinlediğini anlayabilmek, düşündüğünü ifade edebilmek, o dilde okuyup yazabilmek, çeviriler yapabilmektir. İyi bir eğitimci; insanlar arasındaki bireysel farklılıkları, psikolojik özellikleri dikkate alarak öğretme, izleme, ölçme değerlendirme tekniklerini, eğitim materyallerini, laboratuar hizmetlerini en iyi şekilde kullanabilen bir kişidir. Bir yabancı dil öğretmeninin görme engelli öğrenciye yararlı olabilmesi için breyl yazıyı bilmesi zorunludur. Breyl yazıyı bilmediği takdirde öğrencinin kelimeleri ve cümleleri doğru yazıp yazmadığını, ödevlerini doğru yapıp yapmadığını, sınav sorularına doğru cevap verip vermediğini kontrol edemez.

Günümüzde İngilizce dünyada en yaygın kullanılan dillerden biridir. İngilizce’ bilen bir görme engelli çeşitli ülkelerde yayınlanan dergi ve gazeteleri okuyabilir, internet üzerinden istediği araştırmaları yapabilir, istediği bilgi kaynaklarına ulaşabilir, kütüphanelerin web sayfalarındaki sesli ve yazılı materyallerden yararlanabilir.
 
Kendine yeterli, üretken, bilgili ve deneyimli görme engellilerin sayısı ne kadar artarsa toplumun yanlış önyargılarının ve ayrımcı yaklaşımlarının da o ölçüde azalacağı unutulmamalıdır.
 
GÖRME ENGELLİ ÖĞRENCİLERE YABANCI DİL ÖĞRETİRKEN ŞU HUSUSLARA DİKKAT EDİLMELİDİR:
1-     derslerde veya kurslarda kullanılacak yazılı materyaller ve sınav soruları mutlaka breyl yazıyla basılarak görme engelli öğrencilere dağıtılmalı. Bu amaçla bilgisayar, skenır ve breyl printırdan oluşan araçların yer aldığı özel bir çalışma odası düzenlenmelidir..
 
2-     Genel okullarda ve özel dershanelerde öğretmen, yazı tahtasını kullanırken, sınıfında görme engelli öğrenci varsa, tahtaya yazdığı yazıları sürekli yüksek sesle, yavaş ve anlaşılır şekilde tekrar etmeli, yeni kelimeleri öğrencinin yazabilmesi için harf harf söylemelidir.

3-     Görsel materyallerin eksikliğini telafi etmek üzere sözlü anlatıma ve dokunnmaya dayalı yöntemlere ağırlık vermeli, yeni kelime ve cümleleri öğretirken bazı şeylerin kendisini veya maketini sınıfa getirerek öğrencinin dokunarak görmesini sağlamalıdır.

4-     Kelimeleri öğretirken taklit yapma veya dramatize etme gibi yöntemlere baş vurmalıdır. Örneğin (uyumak) kelimesini öğretirken uyuma takliti yapmak. (Gülmek) kelimesini öğretirken gülme takliti yapmak gibi.

5-     Görme engelli öğrenci sınıfta öğretmeni kolay duyabileceği en uygun yere oturtulmalı ve öğretmen sınıfın genişliğine, kalabalıklığına göre uygun bir ses tonuyla konuşmalıdır. Zaman zaman görme engelli öğrenciye yazıp yazamadığını, anlayıp anlayamadığını sormalıdır.

6-     Öğretmen görme engelli öğrencinin sınav ve ödev kağıtlarını okuyup değerlendirebilecek düzeyde breyl yazıyı öğrenmelidir.

7-     Bütün çabalara rağmen sınav sorularının breyl yazıyla basılıp verilmesi mümkün olamamışsa sorular görme engelli öğrenciye sessiz bir ortamda telaffuzu düzgün bir kişi tarafından okunmalı, öğrencinin verdiği cevaplar cevap kâğıdına işaretlenmelidir.

8-     Öğrencinin ders sırasında yazamadığı ve anlayamadığı konuları ders dışında tamamlayabilmesi için öğretmen veya sınıf arkadaşları tarafından ona yardımcı olunmalıdır.
 
9-     Okul ve dersanelerde ders dışı saatlerde öğrencinin eksiklerini tamamlaması için breyl ve sesli materyallerin yer aldığı özel bir çalışma mekânı oluşturulmalıdır.
 
10- Görme engelli öğrencilere yabancı dil eğitimi verecek olan öğretmenler özel yöntem ve teknikler, materyaller ve breyl yazı konusunda özel bir eğitimden geçirilmelidir.
 
11- Öğretmen derslerde dinleme-anlama, okuma-yazma, çeviri yapma gibi çalışmalara ağırlık vermeli, görme engelli öğrencinin aktif katılımını sağlayacak yöntemler geliştirmelidir.

12- Pratik konuşma becerisi kazandırmak amacıyla zaman, zaman yabancılarla iletişim kurularak bazı derslerde onlarla karşılıklı konuşma egzersizleri yaptırılmalıdır.

13- Öğrencilere bilgisayar üzerinden yabancı dilde bir sözlüğü nasıl kullanabileceği uygulamalı olarak öğretilmelidir.
  
Yazan: Halil Köseler

Yorumunuzu Yazınız

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir