ÇOCUK OYUN VE OYUNCAKLAR

ÇOCUK, OYUN VE OYUNCAKLAR

Her dönemde üzerinde durulması gereken konulardan biri de oyundur. Çocuğun başlıca özelliği, oyun oynamasıdır; oyun, onun için olmazsa olmaz niteliktedir. Oyun, önemli ve gerekli bir faaliyettir. Eğlendirici olmasının yanı sıra çocuğun çevresini ve dünyayı tanımasına, anlamasına, öğrenmesine, öğrendiği bilgi ve becerileri pekiştirmesine, bağımsız düşünmesi ile yaratıcılığının gelişmesine ve enerjisini boşaltabilmesine katkı sağlar. Çocuğa, çocukluğunu yaşatır.

Tüm bunlara aracılık eden oyuncaklarsa her gelişim döneminde çocuğun gelişimini destekleyen, hayal gücünü geliştiren çok önemli öğelerdir. Çocuk, yaş özelliklerine göre bazen tek başına, bazen bir arkadaşıyla, bazen büyükleriyle, çeşitli oyuncaklarla oynamayı tercih eder.

Oyun ve oyuncaklar, çocuğun fiziksel, zihinsel, bilişsel, sosyal ve dil gelişimiyle zekâ ve algısal süreçlerdeki gelişimini hızlandırır, ona mutluluk verir, duygularını tanıma ve ifade etme ve üzüntülerini, sıkıntılarını ve kızgınlığını dağıtma olanağı sunar. Çocuk oyun oynarken bir yandan keyiflenirken diğer yandan bedenini tanır, becerilerini, yeteneklerini keşfeder, eğilimleri ortaya çıkar, güven duygusu gelişir, düşünmeyi, dikkatini toplamayı, paylaşmayı, yardımlaşmayı, düzenliliği, saygı göstermeyi, karar vermeyi, amaca yönelik davranmayı, ilişki kurmayı, değerlendirmeyi, seçim yapmayı öğrenir ve geliştirir.

Çocuğun toplumsal kural ve yargıları, sosyal rolleri ve başkalarıyla ilişkilerini değerlendirme gibi pek çok şeyi öğrenmesine zemin hazırlayan oyun, olumlu davranışın kazandırılmasında ve olumsuz davranışların azaltılmasında da etkilidir. Doğru davranışlar ile olumlu kişilik özellikleri, oyun ortamında gösterilir, pekişir ve artar. Çocuğun arkadaşlarınca oyuna kabul edilmesi, onun olumlu davranması ve yanlış davranışlarını bırakmasıyla gerçekleşir; kurallara uymada zorlanan, oyuna uyum sağlayamayan, aceleci ve sabırsız çocuklar oyundan dışlanabilir. Çocukların oyunlarda aldıkları roller de olumlu davranışın öğrenilmesini sağlar. Örneğin oyunda başkasına yardım etme rolünü oynayan çocuk bunu öğrenmeye başlar. Oyun sayesinde çocuklar, ayrıca kendini karşısındakinin yerine koyarak düşünme (empati kurma), karşılıklı ilişkilerde kendi sorumluluğunu ve başkalarını haklarını fark etme, sabırlı olma, kurallara uyma becerilerini kazanır, liderlik yönü gelişir.

Oyun, çocuğun sorun çözme ve stresle baş etme becerilerini kazanmasına yardım eder; oyun sırasında arkadaşlarıyla tartışan, oyunda kimi zaman lider olan kimi zaman dışlanan, farklı rollere bürünen çocuk, yaşadığı küçük sorunları nasıl çözebileceği konusunda fikir yürütür, deneyimler edinir. Çevresindeki kişileri taklit etmesi de ona yaşamla ilgili deneyimler kazandırır. Özellikle grup oyunlarında üstlendiği roller ve sergilediği sembolik davranışlar, onun kişiliğini geliştirir ve yetişkinlikte göstereceği davranışlarına temel oluşturur.

Çocuk, farklı özellikteki nesnelerle oynarken kavramları, sayıları öğrenir ve bilişsel yeteneklerini geliştirme imkânı bulur. Çevresi ve dünya hakkında bilgiler edinir. Ayrıca çocuğun zekâ düzeyinin değerlendirilmesinde, varsa ruhsal bir hastalığın teşhisinde ve tedavisinde oyun en geçerli yöntemlerden biridir. Çocukların dürtüleri oyun yoluyla faydalı uğraşlara kaydırılır.

Oyunun çok önemi bir işlevi de anne baba ile çocuk ilişkisinde ortaya çıkar. Bu yolla çocuğuyla iletişim kuran anne ve baba, oyun oynarken ona başka şekillerde olamayacağı kadar yakınlaşır, onu tanıma, keşfetme ve eğitme olanağı bulur, onun bakış açısını daha iyi anlar. Anne, baba ve çocuk arasındaki çatışmaları çözmek ve uzlaşmayı sağlamak için oyun, çok iyi bir fırsattır. Özellikle çocuğuyla fazla zaman geçiremeyen anne babalar, yapamadığı pek çok şeyi oyun sayesinde kısa zamanda gerçekleştirebilir. Çocuğuyla ilişkisini daha olumlu bir hale getirmek isteyen annebabalar da çocuğuyla olumlu şekilde oynayarak oyunun sıcak ortamından yararlanabilir ve bu amacına ulaşabilir.

Çoğu zaman çocukları oyalamak için kullanılan oyuncaklar, onların her alandaki gelişiminin büyük destekçisidir ve çocuğun olumsuz davranışlarını azaltmak, dikkatini başka yöne çekmek, olumlu davranışları pekiştirmek ve üreticiliğini geliştirmek için en önemli araçlar, oyuncaklardır. Kısacası oyun ve oyuncaklar, çocuğun beden ve ruh sağlığıyla kişiliği için çok önemli yer tutar.

Dünyayı Düzeltmek İçin
Adam, bir haftanın yorgunluğundan sonra, pazar sabahı kalktığında keyifle eline gazetesini aldı ve bütün gün miskinlik yapıp evde oturacağını hayal ediyordu. Tam bunları düşünürken oğlu koşarak geldi ve parka ne zaman gideceklerini sordu. Baba, oğluna söz vermişti; bu hafta sonu parka götürecekti onu ama hiç dışarıya çıkmak istemediğinden bir bahane uydurması gerekiyordu. Sonra gazetenin promosyon olarak dağıttığı dünya haritası gözüne ilişti. Önce dünya haritasını küçük parçalara ayırdı ve oğluna uzattı:
—Eğer bu haritayı düzeltebilirsen seni parka götüreceğim dedi. Sonra düşündü:
—Oh be, kurtuldum. En iyi coğrafya profesörünü bile getirsen bu haritayı akşama kadar düzeltemez.
Aradan on dakika geçtikten sonra oğlu babasının yanına koşarak geldi:
—Babacığım, haritayı düzelttim. Artık parka gidebiliriz, dedi.
Adam önce inanamadı ve görmek istedi. Gördüğünde de hayretler içindeydi ve oğluna bunu nasıl yaptığını sordu.
Çocuk şu ibretlik açıklamayı yaptı:
—Bana verdiğin haritanın arkasında bir insan resmi vardı. İnsanı düzelttiğim zaman dünya kendiliğinden düzelmişti!
İnternetten alıntı

Yorumunuzu Yazınız

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir