BEBEKLİK – Motor Beceriler

BEBEKLİK
0-1 YAŞ

Motor Beceriler
Motor beceriler, çocuğun bedensel gelişimiyle birlikte sahip olduğu, eklemlerini, kaslarını ve hatta ses tellerini amaçlı olarak kullanmasını sağlayan fiziksel özelliklerdir. Bu beceriler, baştan ayağa (baş, omuzlar ve kollar, bacaklar ve ayaklar), merkezden yanlara (örneğin önce beden ve omuz hareketleri, sonra kol hareketlerin, yine önce el hareketleri sonra parmak hareketlerin) doğru gelişir. Motor gelişimle yapılacak hareketler de belirgin bir sıra izler, bebek önce durur, emekler, yürür, daha sonra koşar ve oturur.

Bebeğin ilk aydaki hareketleri çok basit olmakla birlikte gelişimin temelini oluşturur. Motor becerilerin ve koordinasyonların gelişmesi için bebeğin gerekli olgunluğa ulaşması oldukça önemlidir. Bununla birlikte; bebeğin bedensel yapısı, hareket yeteneği, sinir ve kas gelişimi, sağlık koşulları, iyi beslenmesi, duyusal ve algısal gelişimi, kendi kendine yapacağı fiziksel alıştırmalar, motor becerilerin gelişimi ve niteliği ile ilişkilidir. Sıkıca kundaklanan, üzerleri hareket edemeyeceği kadar sıkı örtülen, elleri, ayakları bağlanan bebekler, yeterince hareket edemediklerinden motor gelişimleri olumsuz etkilenir. Ayrıca bu becerileri destekleyebilecek çevresel faktörlerin bulunuşu da gelişimi etkiler. Ancak çevresel faktörler, gerekli olgunlaşma gerçekleşmeden tek başına gelişimi hızlandırmaz tam tersine bebek için zararlı olabilir.

Reflekslerin gelişiminin ardından bebekte bir yandan küçük kas gelişiminin (parmak kasları vb.) temelleri yavaş yavaş atılırken bir yandan da kol, bacak, gövde koordinasyonları kazanma süreci başlar.
Bebek, başlangıçta kapalı olan ellerini, 1. aydan sonra hafifçe açmaya başlar ve yaklaşık 3–4 aylık olduğunda tamamen açabilir, bundan sonra her şeye dokunmaya ve onları tutmaya çalışır, emzirirken annesinin saçını çekiştirir, üç buçuk aylık olduğunda çıngırağını ve ona uzatılan nesneleri yakalamaya çalışır, önceleri tüm avucuyla yakalarken 8,5 aydan sonra bunun için parmaklarını kullanmaya başlar, artık yakalamada ustalaşmıştır. Sonra tuttuğu nesnelerle oynamaya, onları atmaya, fırlatmaya başlar, nesneleri bir elinden diğerine geçirebilir, iki küpü bir araya getirebilir. 1 yaşına doğru parmaklarını deliklere sokmaya, halkaları yakalamaya, üç küpü yan yana getirmeye çalışır. Ulaşmak istediği nesneyle arasındaki engeli kaldırabilir, topu karşısındaki kişiye atma denemesi yapar. Bunlar çocuktaki ilk ince motor becerilerdir.
İlk ayda yüzükoyun yatırıldığında ellerini ve ayaklarını oynatarak başını kontrol etme çabasında olan bebek, 4. haftada başını kontrol edebilir ve yerden kaldırabilir. Bundan sonra omuz ve baş kontrolü görülmeye başlar, başını dik tutabilir, kollarına dayanarak doğrulabilir, desteklendiğinde kısa bir süre oturabilir. Yakaladığı bir hareketi durmadan tekrar eder. Bunlarsa kaba motor becerilerdir. Bu becerilerin altıncı aydan itibaren karmaşıklaşmaya başlamasıyla bebek, el ve ayaklarının daha koordineli hareket ettirir, kendisini ileriye doğru ittirir. Sırt üstü yatarken yan yatmaya geçebilir. 5. ayda emekleme denemeleri başlar, 7. ayda sürünme ve emekleme gelişir, 8. ayda tam dönüş görülür. 7. ay içinde desteksiz olarak oturabilir, yardımla ayakta durabilir, 9 aydan sonra tutunarak ayakta durabilirken 10. aydan sonra yardımsız ayağa kalkabilir, tutunarak yürür. Ardından desteksiz yürümeye başlayabilmekle beraber bu ortalama 13–15 ay civarında gerçekleşir. 1. yaş sıralarında ayak ve bacaklarıyla tekmeler atabilir. Bu aylarda ayrıca yatarken oturur konuma geçebilir, düşmeden eğilebilir.

Yorumunuzu Yazınız

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir