AİLE İÇİ VE ÇOCUKLA ETKİLİ İLETİŞİM
Çağdaş bir toplum olabilmek ve sorunlara demokratik çözümler getirebilmek için bireylerde sağlıklı iletişim becerileri geliştirilmelidir.
*** İletişim Engelleri Çocuğu Olumsuz Etkiler ***
Anne baba çocuğu dinlerken bedensel olarak da dinlemelidir. Beden dili mesajları önemlidir. Sen dili, çocuğun olumsuz davranışlarını değiştirmesinde etkili olmaz.
Anne baba tarafından suçlayıcı ve yargılayıcı “sen” mesajları alan çocuk, zamanla kendisini savunmaya ve anne babasını yargılayarak karşı çıkmaya başlar.
Ben dili, kabul edilmeyen davranışın tanımlandığı ve ne tür duygular uyandırdığının açıklandığı dürüst ve sorumlu bir kızgınlık ifadesidir.
Ben dili; anne babanın o anda kendilerinde oluşan gerçek duygularını ifade etmeleridir. Duyguların ifade edilişinde suçlama ve yargılama yoktur. Sen dili, suçlama ve yargılama içerir.
En etkili ben iletileri anne-babanın gerçek duygularıyla uyumlu olan iletilerdir.
*** Çocuğunuzun Kendine Güvenli Olmasını mı İstiyorsunuz? ???
* Böyle bir soruya yanıtınız “evet” ise; önce siz ona güvenin.
*** Sözleriniz ya da Davranışlarınızla Çocuklarınıza Onları Sevdiğinizi Ne Kadar Sık Belli Edersiniz? ???
* Çocuklarınızla, geneldeki ilişkileriniz, tutumunuz sevginin göstergesidir.
*** Çocuğun Davranışını Anlamakta Güçlük Mü Çekiyorsunuz? Kendinizi Çıkmazda Hissedip Çaresiz Mi Kalıyorsunuz? ???
* Etkili anne baba olmak sabır ve anlayış gerektirir.
Adım Adım İlerleyin.
* Çocuğun hatalarını söylemek yerine güçlü yönlerini ve olumlu taraflarını ifade edin.
* Yetersizlik sergileyen bir çocuk, beceriksiz değildir. Kendi yeteneklerine inancını yitirmiştir. Anne-babalar tutumlarıyla bir tür çocukları cesaretlendirerek, daha başarılı ve iletişimde sorunsuz bireyler yetiştirebilirler.
*** Anne Baba Olarak Çocuğunuzu Ve Kendinizi Ne Kadar Tanıyorsunuz? ???
* Aile değerleri çocukların seçimlerini etkiler. Örneğin; Müziğe değer ve önem verilen bir ailede çocuğun seçiminin bu yönde olma ihtimali yüksek olacaktır.
*** Çocuklar Sevilmek, Şefkat ve İlgi Görmek İster.***
* Çocukların sorumlu kişiler olarak yetişmelerine yardım etmek, çocuklar açısından en iyi yoldur.
*** Kontrol Etme, Baskı Yapma, Aşırı Koruma Ve Acıma Duyguları Çocukların Saygı Kavramlarını Mahveder.***
* Çocukların hatalarını bulmaktansa, beğendiğiniz olumlu davranışlarını destekleyin. Övmeyin, yüreklendirin.
*** Çatışma Konusunda Aktif Dinleme Kullanılmalıdır.***
* Çocuğun davranışının altında yatan nedeni anlayabilirsek olumsuz davranışı değiştirmek için de ne yapabileceğimizi çok daha kolay buluruz.
*** Bazı Öneriler***
1- İş sonrası çocuğunuzla birlikte yüz yüze sohbet ederek, birlikte oyun oynayarak nitelikli zaman geçirin.
2- Yeterli zaman ayıramadığınızı düşünüp suçluluk duygusu içinde çocuğunuza veremediğiniz zamanı, hediyelerle telafi etmeye çalışmayın.
3- İşten eve dönüşte özlemle çocuğunuzun her istediğini yaparak, aşırı hoşgörülü tutum sergilemeyin.
4- 0-3 yaşları arasında çocuğun ev ortamında olmasının önemi sebebiyle aile büyüğü tarafından (anneanne, babaanne) yada onun kontrolünde titizlikle seçilmiş bakıcıyla büyütülmesini tercih edin.
5- Mümkünse 3-6 yaşlarında uygun eğitim kurumuna verin.
6- Okul çağında, mümkünse çocuğunuzun okuldan dönüşünde evde olun. Onu haberleşmeden uzun süre evde yalnız bırakmayın.
7- Okula başlama, çocuğun hayatında önemli bir gelişmedir okula uyum sağlaması, çalışma alışkanlığının kazanması için ona destek olun. !!! Çocuklar, başarılarının ilgiyle izlenmesini isterken, başarısızlıklarında da yardım bekler.
8- Çocuğunuza işten dönüşünüzde , sizden beklediği ilgiyi gösterebilmeniz için gün boyu zamanınızı iyi planlayıp enerjinizi doğru harcayın.
9- Okul çıkışında (olanalaklarınız doğrultusunda) etüt veya okuma salonu, sanat atölyesi, spor alanı olan çocuk klüplerini tercih edin.
10- Ergenlikte çocuğunuzun büyüdüğünü artık size geçmişteki kadar gereksinim duymayacağını düşünmek oldukça yanlıştır. Bu dönemde de desteklerinizi uygun koşullarda sürdürün.
* Hızlı bedensel gelişmesini anlayıp kabul etmesi için desteğinize, anlayışlı sohbetinize ve dertleşmeye ihtiyacı vardır.
*** Etkin Bir Dinleyici Olun.***
* Çoğu zaman çözüm değil, dinlenmek ve anlaşılmak ister. Dinlenen çocuklarla çözüm odaklı çalışmak daha kolay olmaktadır.
***Biraz Daha***
1) Çocuklarınıza eşit düzeyde sevgi gösterin ve onlarında birbirlerinin değerli olduklarını ifade etmeleri konusunda destekleyin.
2) Birbirlerinden farklı olduklarını ve sizin de onları bu farklı yönleriyle sevdiğinizi ifade edin.
3) Çocuklarınızı birbirleriyle kıyaslamayın.
4) Birini diğerinin yanında ‘özellikle aileye yeni katılan kardeşi’ abartılı şekilde sevmeyin.
5) Kardeşine zarar veremeyeceğini kesin bir dille anlatın. Bu kuralları onlara, aile sohbeti havasında sakin bir dille ifade edin.
6) Boş zamanlarında birbirleriyle oyun oynamalarını, spor yapmalarını, resim yapma vb sanat etkinliklerine katılabilmelerini sağlayın.
7) Çocuğumuz kardeşine karşı olumsuz duygularını ifade ettiğinde onu anlayışla karşılayın.
8) Kardeşler arasında yaşanan çatışmalar çoğu zaman doğal bir süreçtir, böyle durumlarda sakin olun.
9) Kardeşler arası çatışmalarda hakem olmayın. Birbirlerine sözel veya davranışsal olarak zarar verici olmadıkça müdahale etmeyin.
10) “Kim yaptı?” sorusu yerine “Nasıl çözümleyebilirsin?” ifadesi suçlu aramak yerine, onların sorun çözme becerilerinin gelişmesine katkıda bulunacaktır.
11) Kardeşler arasındaki çatışma zarar verici boyutlara varıyorsa onları aynı ortamda tutmayın, sakinleşmeleri için ayrı odalara gönderin.
12) Sorunlarına konuşarak çözüm yolları aramaları için bir araya gelmelerini destekleyin, davranışlarınızla örnek olun.
13) Tek çocuklu aileler ise; başka çocuklarla karşılaştırma yapmayın. Size göre doğru olmayan bir durum varsa bunları dile getirirken yıkıcı değil, her zaman olumlu taraflarını öne çıkartın.
Erken yaşlarda desteklenen ve doğru yönlendirilen çocuklar, gelecekte de başarılı birer birey olacaklardır. Bizler, bu günü değil geleceği kurtarmış olacağız.
İbrahim Elibal
Uzman Psikolojik Danışman
